Tedaviler
Çene Eklemi Nedir? İstanbul'da çene Eklem Rahatsızlıkları Tedavisi
Gülümserken, konuşurken veya yemek yerken çenenizden ses geliyor, ağrı hissediyor ya da çenenizde kilitlenme yaşıyor musunuz? Bu belirtiler, çene eklemi olarak bilinen Temporomandibular Eklem (TME) rahatsızlıklarının işaretçisi olabilir. Peki, çene eklemi nedir, TME bozuklukları neden ortaya çıkar, belirtileri nelerdir ve İstanbul’daki kliniğimizde bu rahatsızlıklar için size hangi tedavi seçeneklerini sunuyoruz? Bu yazımızda, çene eklemi sağlığına dair merak ettiğiniz tüm detayları bulacaksınız.
Çene Eklemi (Temporomandibular Eklem - TME) Nedir?
Temporomandibular Eklem (TME), alt çene kemiğini (mandibula) kafatasına (temporal kemik) bağlayan, kulaklarınızın hemen önünde, yüzünüzün her iki tarafında bulunan karmaşık bir eklemdir. Vücudumuzdaki en sık kullanılan eklemlerden biri olan TME, ağzımızı açıp kapamamızı, çiğnememizi, konuşmamızı, esnememizi ve yutkunmamızı sağlayan tüm hareketlerden sorumludur.
Bu eklem, eklem topu (kondil) ve eklem yuvası (fossa) ile bu iki yapı arasında yer alan küçük bir kıkırdak diski (artiküler disk) içerir. Disk, eklemin düzgün ve sorunsuz hareket etmesini sağlayan bir yastık görevi görür. TME’nin sağlıklı çalışması, çiğneme kasları, bağlar ve sinirler gibi çevreleyen yapılarla olan uyumuna bağlıdır.
Çene Eklemi (TME) Rahatsızlıkları Neden Ortaya Çıkar?
Çene eklemi rahatsızlıkları (TME bozuklukları), multifaktöriyel yani birden fazla nedenin bir araya gelmesiyle ortaya çıkabilir. En yaygın nedenler şunlardır:
Diş Sıkma ve Gıcırdatma (Bruksizm): Özellikle gece uykuda veya stresli anlarda istemsizce dişleri sıkmak veya gıcırdatmak, çene eklemi ve çiğneme kasları üzerinde aşırı yük oluşturur. Bu, TME ağrısının en yaygın nedenlerinden biridir.
Stres ve Anksiyete: Yoğun stres, çene kaslarında gerginliğe yol açabilir ve bruksizmi tetikleyerek TME sorunlarını şiddetlendirebilir.
Diş Kapanış Bozuklukları (Maloklüzyon): Alt ve üst dişlerin birbirine doğru şekilde kapanmaması (yanlış kapanış), çiğneme yükünün eklem üzerine dengesiz dağılmasına neden olabilir. Eksik dişler, yüksek dolgular veya yanlış yapılmış protezler de kapanışı bozarak eklem sorunlarına yol açabilir.
Travma: Çeneye, yüze veya baş bölgesine alınan darbeler, eklem diskinde yerinden oynamaya, eklem kapsülünde hasara veya çene kemiğinde kırıklara neden olabilir.
Eklem İltihabı (Artrit): Romatoid artrit, osteoartrit (kireçlenme) gibi sistemik hastalıklar çene ekleminde iltihaplanmaya ve dejenerasyona yol açabilir.
Kas Problemleri: Çiğneme kaslarındaki spazmlar, yorgunluk veya iltihaplanmalar, eklem ağrısına benzer belirtiler verebilir.
Kötü Alışkanlıklar: Tırnak yeme, kalem ısırma, sürekli sakız çiğneme, tek taraflı çiğneme, uzun süre telefonu omuz ve çene arasına sıkıştırma gibi alışkanlıklar çene eklemi ve kasları üzerinde olumsuz etki yaratabilir.
Duruş Bozuklukları: Baş ve boynun önde olduğu kambur duruşlar, çene eklemi kasları ve genel postür üzerinde zincirleme etki yaratarak TME sorunlarına katkıda bulunabilir.
Doğumsal Anormallikler: Nadiren de olsa eklemin gelişiminde doğuştan gelen bozukluklar TME problemlerine yol açabilir.
Çene Eklemi ve Çiğneme Kaslarında Ağrı: Kulağın önünde, şakaklarda, yanaklarda veya boyunda hissedilen ağrı. Bu ağrı çiğneme, konuşma veya esneme sırasında artabilir. Sabahları çene ve yüz kaslarında hissedilen ağrı, genellikle gece diş sıkma veya gıcırdatma ile ilişkilidir.
Çeneden Ses Gelmesi: Ağzı açıp kapama sırasında “klik”, “tık” sesi (eklem diskinin yerinden oynamasıyla ilişkili) veya “krepitasyon” (çıtırtı, kum sesi gibi, eklemdeki sürtünme veya kireçlenmeye işaret eden) seslerinin duyulması.
Ağız Açıklığında Kısıtlılık veya Kilitlenme (Trismus): Ağzı tam olarak açamama, çenenin bir noktada takılması veya kilitlenmesi. Sabahları çeneyi açmada zorlanma sık görülen bir belirtidir.
Çenede Kayma veya Çıkma Hissi: Ağzı açıp kaparken çenenin düz bir hat üzerinde hareket etmemesi, yana kayması veya yerinden çıkacak gibi olması.
Baş Ağrısı ve Migren: Özellikle şakak bölgesine veya alın bölgesine yayılan, gerilim tipi baş ağrıları.
Kulak Ağrısı, Kulak Çınlaması (Tinnitus) ve Basınç Hissi: Kulakta hissedilen ağrı veya dolgunluk hissi, çınlama; genellikle kulak enfeksiyonuyla karıştırılabilir.
Yüzde Asimetri: Çiğneme kaslarındaki aşırı gelişime bağlı olarak yüzde asimetrik bir görünüm oluşması.
çene eklem
sıkça sorulan sorular
Çene ağrısı sürekli hale geliyorsa, ağız açma kısıtlılığı, çenede kilitlenme veya belirgin eklem sesleri gibi eşlik eden belirtiler varsa, yaşam kalitesini düşürüyorsa veya giderek kötüleşiyorsa mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır.
Diş sıkma, çene eklemi ve çevresindeki kaslar üzerinde aşırı ve kontrolsüz bir baskı oluşturur. Bu sürekli yüklenme, eklem diskinde yer değişikliğine, eklem yüzeylerinde aşınmaya ve çiğneme kaslarında ağrı ve spazma neden olabilir.
Bazı hafif vakalar, stres yönetimi veya basit alışkanlık değişiklikleriyle kendiliğinden gerileyebilir. Ancak çoğu durumda, belirtilerin kronikleşmemesi ve daha ciddi sorunlara yol açmaması için uzman bir diş hekimi tarafından değerlendirme ve tedavi gerekebilir.
Splint tedavisi, çene eklemi ve kasları üzerindeki baskıyı azaltarak ağrı ve spazmı önemli ölçüde kontrol altına alan çok etkili bir yöntemdir. Ancak, altta yatan neden (örneğin kapanış bozukluğu) düzeltilmezse, splint kullanımı bırakıldığında belirtiler tekrar ortaya çıkabilir. Bu nedenle sıklıkla diğer tedavi yöntemleriyle (ortodonti, kapanış düzenlemesi) birlikte veya tamamlayıcı olarak kullanılır.
Botoks, çiğneme kaslarına enjekte edildiğinde kasların aşırı kasılmasını ve spazmını geçici olarak azaltır. Bu da çene eklemi üzerindeki baskıyı ve dolayısıyla ağrıyı hafifletir. Etkisi genellikle 4-6 ay sürer ve tekrar uygulanabilir.
Çene eklemi cerrahisi, genellikle ameliyatsız tedavi yöntemlerinden fayda görmeyen, eklemde yapısal hasarın veya diskin kalıcı olarak yerinden çıktığı, kilitlenmelerin yaşandığı ileri evre vakalarda son çare olarak düşünülür. Hastaların çok küçük bir yüzdesinde cerrahi müdahale gerekebilir.